گاوها با هضم غذا و تولید شیر گرما تولید می کنند. هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می گیرند، گرمای خورشید را جذب می کنند. استرس گرمایی زمانی اتفاق می‌افتد که گاوها گرمای بیشتری را نسبت به آنچه که می‌توانند به راحتی از طریق تنفس، تعرق و هوای دمیده شده توسط خود (یا به کمک فن ها و مه پاش ) دفع نمایند، تولید و جذب می کنند. استرس گرمایی منجر به افزایش تعداد تنفس، افزایش دمای بدن و تعرق، و افزایش زمان ایستادن گاو می شود.
استرس گرمایی برای شما هزینه دارد.
📌پیشنهاد مقاله: راهنمای انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت برای هر صنعت
گاوها در دماهای بسیار پایین تری نسبت به انسان ها استرس گرمایی را تجربه می کنند. به طور کلی تنش گرمایی ملایم در حدود 24 درجه سانتیگراد و با 50 درصد رطوبت شروع می شود. شاخص دما و رطوبت THI، همزمان تاثیر دما و رطوبت را در استرس گرمایی که گاوها بر اساس شرایط محیطی تجربه می کنند را در اندازه گیری می کند. براساس تحقیقات مختلف با افزایش شاخص THI از عدد 66، عملکرد دام تحت تاثیر قرار می گیرد. و در شاخص THI بین 66 تا 72، دام دچار استرس گرمایی خفیف می شود و شاخص THI بین 72 تا 78، گاوها استرس گرمایی متوسط را تجربه می کنند و شاخص بالاتر از 88 منجر به مرگ دام خواهد شد. جدول زیر تاثیر تنش گرمایی و شاخص دما و رطوبت THI را در گاوهای شیری را نشان می دهد.
میزان تنفس و دمای بدن هر دو راه های خوبی برای ارزیابی توانایی گاوها برای دفع گرما در هوای گرم هستند. پاسخ های فردی گاو متفاوت و شرایط آن در طول روز تغییر می کند. با ثبت تعداد تنفس و دمای بدن گاو در زمان‌های مختلف می توان بررسی کرد که گاوها به چه میزان با شرایط آب و هوایی و شیوه‌های خنک‌کردن شما کنار می‌آیند. همچنین می توانید تولید روزانه شیر را کنترل کنید اما کاهش تولید شیر معمولاً دو یا چند روز پس از شروع استرس گرمایی در گاوها به تعویق می افتد.
📌پیشنهاد مقاله: چطور با فناوری‌های ثبت داده مصرف انرژی در دامداری‌ها را متحول کنیم؟
گاوهایی که استرس گرمایی خفیف را تجربه می کنند ممکن است اصلاً علائم بالینی را نشان ندهند. اما گاوهایی که استرس گرمایی شدیدی را تجربه می کنند معمولا با دهان باز تنفس کرده و با گردن کشیده نفس نفس می زنند. آنها بی حال می شوند و ممکن است ناپایدار به نظر برسند.
میزان تنفس معیار توصیه شده برای استرس گرمایی است. نرخ تنفس طبیعی برای گاوهای شیری بالغ از 40 تا 60 تنفس در دقیقه (bpm) متغیر است. اگر بیش از 10 درصد گاوها دارای ضربان تنفسی بیش از 100 ضربه در دقیقه باشند، وضعیت اورژانسی تلقی می شود و باید اقدامات فوری انجام شود.
اندازه گیری مستقیم دمای بدن گاو، سطح استرس گرمایی یک گاو را نشان می دهد. دمای طبیعی بدن برای یک گاو بالغ 38.5 تا 39.2 درجه سانتیگراد است. اگر دمای بدن بیش از 10-5 درصد گاوها بالاتر از 40 درجه سانتیگراد باشد وضعیت اورژانسی تلقی می شود و باید اقدامات فوری انجام شود.
با افزایش سطح استرس گرمایی تولید شیر کاهش می یابد.
سنسور های اندازه گیری شاخص THI با اندازه گیری مستمر دما و رطوبت نسبی محل نگهداری دام شاخص THI را محاسبه می کنند. ما در شرکت ویرا سنسور با ساخت سنسورهای بی سیم دما و رطوبت که شاخص THI را محاسبه کرده و با نمایش این اطلاعات بر روی نمودار در بازه های زمانی مختلف، باعث خواهند شد که مدیران گله با استفاده ار سیستم مانیتورینگ ویرا از طریق موبایل یا کامپیوتر شرایط محیط محل نگهداری دام را به صورت آنلاین رصد نمایند و با کمک این اطلاعات، فن ها و مهپاش ها را بهینه کرده و باعث بهره وری اقتصادی گله شوند.
📌برای اطلاع از قیمت خرید دیتالاگر دما و رطوبت و اندازه گیری استرس گرمایی دام با شماره تلفن های مندرج در وبسایت تماس بگیرید 📌
در گاوهای شیری علائم استرس گرمایی با نزدیک شدن شاخص THI به عدد 68 شروع می شود. که بسیار پایین تر از نقطه ای است که انسان شروع به احساس استرس گرمایی می کند. دمای مناسب برای گاو بین 5 تا 25 درجه سانت گراد با رطوبت مناسب است. در این نقطه از شاخص گاو ها شروع به افزایش سرعت تنفس و دمای بدن، کاهش مصرف خوراک و کاهش عملکرد در تولید شیر و تولید مثل می کنند. در موارد شدید استرس گرمایی، گاوها شروع به تنفس با دهان باز می کنند که به آن نفس نفس زدن حرارتی نیز می گویند. راحت نگه داشتن گاوها در شرایطی که از استرس گرمایی رنج می برند می تواند از دست دادن شیر و عملکرد تولید مثل را به حداقل برساند، افزایش زمان ایستادن گاو و افزایش ضایعات جدید پنجه را به حداقل برساند و وزن تولد گوساله را حفظ نماید.
اطمینان از دسترسی آسان گاوها به آب، اولویت اصلی در کاهش استرس گرمایی است. هنگامی که گاوها از استرس گرمایی رنج می برند، مصرف آب بین 20 تا 200 درصد افزایش می یابد
در زیر چند روش برای بهینه سازی مصرف آب گاوها آورده شده است:
خنک نگه داشتن گاوها در محل نگهداری به آنها کمک می کند تا بهره وری بیشتری داشته باشند و همچنین از استرس گرمایی جلوگیری کند. تحقیقات نشان می دهد که گاوهایی که به درستی خنک می شوند می توانند 0.8 تا 2.3 کیلوگرم شیر بیشتر در روز تولید کنند.
قطرات آب به اندازه‌ای بزرگ باشند که در پوست گاو خیس بخورند، زیرا قطرات بسیار کوچک فقط یک لایه عایق روی سطح مو ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند که آنها حتی داغ‌تر شوند.
مه پاش باید در شاخص 68 به بالا فعال شود. و تناوب خیساندن با افزایش دما افزایش یابد. در محیط های مرطوب، ترموستات باید طوری تنظیم شود که زودتر و مکرر خیسانده شود.
اندازه سیستم مه پاش باید به گونه ای باشد که 1.3 لیتر آب به ازای هر گاو در هر چرخه خیساندن فراهم کند. آبپاش ها باید پشت گاو را خیس کنند و سپس متوقف شوند تا آب قبل از شروع چرخه دیگر تبخیر شود.
سیستم های آبپاش کم فشار باید اسپرینکلرها را به طور متناوب روشن و خاموش کنند. پاشیدن مدام، آب را هدر می دهد و کمکی به خنک شدن گاو نمی کند. گاوها وقتی آبپاش ها خاموش هستند و آب تبخیر می شود خنک می شوند. لوله‌کشی برای سیستم‌های آبپاش کم فشار باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا آب را به دورترین فاصله از منبع آب به آبپاش برساند.
📌پیشنهاد مقاله: راهنمای انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت برای هر صنعت
نصب فن ها حرکت هوا را بهبود می بخشد اما تهویه را بهبود نمی بخشد. برای اینکار پنکه ها را باید در محل نگهداری، بالای آخور قرار داد. هواکش ها باید به طور مداوم در دمای 18 درجه سانتیگراد کار کنند تا سرعت هوایی 8-13 کیلومتر در ساعت را بر فراز گاوها، در راستای جریان بادهای غالب فراهم کنند. فن ها را به طور مناسب فاصله دهید و جریان هوا را به سمت پایین به سمت گاو زاویه دهید. استفاده از خیس کن ها و فن ها بیشترین تاثیر را دارد. اگر نمی توانید از هر دو استفاده کنید، باید از اسپرینکلرهای کم فشار استفاده کنید که خنک تر از فن ها به تنهایی هستند.
سایه می تواند به کاهش بار حرارتی خورشیدی کمک کند و یکی از اولین توصیه ها برای کمک به گاوهای شیرده و گاوهای خشک برای مدیریت بار گرمایی خود در هوای گرم است. محل نگهداری گاو ها با تهویه مناسب و سوله ها گزینه های خوبی برای ایجاد سایه هستند. گزینه‌های ساختار سایه‌ای متعددی از سوی تامین‌کنندگان ساختمان وجود دارد.هنگام ایجاد سایه، مهم است که سایه زیادی برای همه حیوانات به طور همزمان و بدون ازدحام فراهم کرد که حدود 12 مربع برای هر حیوان توصیه می شود.
هنگامی که گاوها از استرس گرمایی رنج می برند، به طور غریزی به دنبال مکانی تاریک برای فرار از گرما می گردند. این باعث می شود که حیوانات به هم برسند و استرس بیشتری ایجاد کنند. برای جلوگیری از جمع شدن گاوها، دسترسی به مقدار زیادی آب تمیز و شیرین در چندین مکان ضروری است. باید سرعت هوای کافی برای خنک کردن گاوها در هر دو ناحیه استراحت و نگهداری گاو وجود داشته باشد.
برای مدیریت و ارزیابی سیستم های خنک کننده و آبپاش در خنک کردن و کاهش استرس گرمایی گاو می توانید از سنسور های بی سیم اندازه گیری دما و رطوبت که شاخص THI را اندازه گیری می کنند در بهاربند ها و سالن های نگهداری دام استفاده کنید. این سنسورها بی سیم بوده و با استفاده از موبایل یا کامپیوتر شرایط محیطی محل نگهداری دام را می توان به صورت آنلاین رصد کرد و با کمک این اطلاعات، فن ها و مه پاش ها را بهینه کنید.
منبع: دانشگاه مینه سوتا
